Cúm A là một loại bệnh truyền nhiễm thường gặp ở trẻ em gây ra nhiều triệu chứng khó chịu như ho, sốt, mệt mỏi,… Bệnh có nguy cơ lây lan cao, nếu không phát hiện và điều trị kịp thời sẽ gây ra những biến chứng khó lường. Để giúp con nhanh chóng hồi phục, ba mẹ cần trang bị kiến thức về dấu hiệu cúm A ở trẻ và cách điều trị bệnh tại nhà cho bé. Bài viết dưới đây của Bibo Mart sẽ phân tích chi tiết các dấu hiệu cúm A ở trẻ, nguyên nhân, cách phòng ngừa và điều trị.
1. Tổng quan về bệnh cúm A
1.1 Cúm A là gì?
Cúm A là một bệnh nhiễm trùng đường hô hấp cấp tính do virus cúm A gây ra và thường gặp ở trẻ em. Bệnh rất dễ lây lan qua đường hô hấp và thường xảy ra hàng năm vào mùa đông, nhất là thời điểm giao mùa. Những triệu chứng của bệnh rất đa dạng từ nặng đến nhẹ như ho, sốt kéo dài, cảm giác uể oải, mệt mỏi, co giật, khó thở,… nếu không được xử lý kịp thời có thể đe dọa đến tính mạng.
1.2 Nguyên nhân gây bệnh
Nguyên nhân chính gây nên bệnh cúm A ở trẻ em là do sự xâm nhập của virus cúm A vào cơ thể. Loại virus này có nhiều chủng loại, thường xuyên biến đổi và tạo ra nhiều chủng loại mới. Điều này gây khó khăn cho việc phòng ngừa và điều trị bệnh.
Trẻ cũng có thể bị nhiễm bệnh do nguyên nhân khách quan như lây nhiễm từ người khác. Virus cúm A lây truyền qua đường hô hấp, thông qua các hạt nhỏ bắn ra khi người bệnh ho, hắt hơi hoặc thậm chí là tiếp xúc gần khi nói chuyện. Ngoài ra, vẫn có thể lây bệnh nếu trẻ chạm vào các bề mặt có chứa virus, sau đó chạm vào mắt, mũi, miệng.
Ngoài ra, có một số nguyên nhân khác như hệ miễn dịch yếu, dễ mắc bệnh, trẻ chưa được tiêm phòng cúm A, thường xuyên tiếp xúc trong môi trường đông người cũng có thể tăng khả năng mắc bệnh.
1.3 Đối tượng dễ mắc cúm A
Bệnh cúm A thường gặp ở trẻ em, nhất là trẻ em dưới 5 tuổi. Bởi độ tuổi này, hệ miễn dịch của trẻ còn yếu, chưa hoàn thiện nên rất dễ bị nhiễm virus cúm A. Các trẻ có bệnh lý nền về hô hấp, hen, bệnh lý tim mạch, hệ miễn dịch suy yếu cũng là đối tượng có nguy cơ cao dễ bị mắc bệnh. Đặc biệt khi các bé đi học, đi nhà trẻ, tiếp xúc với nhiều người thì khả năng bị lây lan bệnh sẽ rất cao.
2. Dấu hiệu cúm A ở trẻ
2.1 Triệu chứng ban đầu dễ nhận biết
Cúm A thường khởi phát một cách đột ngột, các triệu chứng và dấu hiệu cúm A ở trẻ rất dễ nhận biết:
– Trẻ sốt cao, nhiệt độ cơ thể có thể lên đến 38 – 40 độ C.
– Các triệu chứng ho dai dẳng, có thể kèm theo đờm, hắt hơi, đau rát họng, chảy nước mũi, nghẹt mũi.
– Trẻ mệt mỏi, người lừ đừ, ít hoạt động.
– Đau đầu, đau nhức cơ, người ớn lạnh và ra nhiều mồ hôi.
– Trẻ quấy khóc nhiều hơn, có thể có biểu hiện biếng ăn, chán ăn, tiêu chảy và nôn ói khi ăn.
Các dấu hiệu cúm A ở trẻ có thể sẽ khiến ba mẹ nhầm lẫn với các bệnh đường hô hấp cấp khác nên ba mẹ cần đưa trẻ đến cơ sở y tế nếu con có những biểu hiện nặng hơn của bệnh.
2.2 Biểu hiện nghiêm trọng cần chú ý
– Tình trạng bệnh trở nên nghiêm trọng khi con sốt cao liên tục, dai dẳng và không giảm dù đã dùng thuốc hạ sốt.
– Trẻ bắt đầu cảm thấy khó thở, thở nhanh, thở gấp
– Bé lừ đừ, không thể vận động, nằm liệt, bỏ ăn
– Môi hoặc da bắt đầu tím tái, có biểu hiện co giật, mất ý thức tạm thời.
Đây là những biểu hiện cho thấy bệnh trở nên nghiêm trọng, ba mẹ không nên chủ quan mà nên đưa con đến cơ sở y tế để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
2.3 So sánh cúm A với cảm lạnh thông thường
Cúm A và cảm lạnh thông thường đều là bệnh đường hô hấp nhưng do các loại virus khác nhau gây ra. Các triệu chứng ban đầu của bệnh cũng khá giống nhau, khó để phân biệt được. Tuy nhiên vẫn có thể phân biệt hai loại bệnh qua một số dấu hiệu sau:
| Cúm A | Cảm lạnh |
| Sốt cao và kéo dài (38 – 39 độ C) | Thường không gây sốt |
| Đau đầu | Không đau đầu |
| Đau cơ nặng | Đau cơ nhẹ |
| Thời gian bệnh lâu, có thể đến 3 tuần | Một vài ngày là khỏi |
| Ho, đau tức ngực nặng | Có ho nhưng ở mức độ nhẹ |
| Người lừ đừ, mệt mỏi | Đỡ mệt hơn, vẫn có thể sinh hoạt bình thường |
Ngoài ra, một số triệu chứng giống nhau của 2 bệnh trên là người bệnh sẽ hay bị tắc mũi, hắt hơi, chảy mũi, đau họng. Đây là những triệu chứng nhẹ, xuất hiện đầu tiên nên giai đoạn đầu khá khó để phân biệt cúm A và cảm lạnh.
3. Cách chẩn đoán cúm A ở trẻ
3.1 Các phương pháp chẩn đoán bệnh cúm A tại cơ sở y tế
Đầu tiên các bác sĩ sẽ khám lâm sàng, hỏi về các triệu chứng, tiền sử bệnh, đánh giá triệu chứng ban đầu.
Tiếp theo, cần tiến hành xét nghiệm nhanh kháng nguyên cúm bằng cách lấy mẫu dịch mũi hoặc họng để xác định virus cúm. Phương pháp này sẽ cho ra kết quả nhanh sau 15 đến 30 phút. Tuy nhiên, độ chính xác của phương pháp này có thể không cao bằng các phương pháp khác.
Phương pháp xét nghiệm PCR sẽ là phương pháp xét nghiệm chính xác nhất, có kết quả sau vài giờ. Ngoài ra, còn có phương pháp xét nghiệm huyết thanh giúp xác định kháng thể chống lại virus cúm trong máu.
3.2 Tại sao cần chẩn đoán sớm bệnh cúm A?
Chẩn đoán sớm sẽ giúp điều trị bệnh kịp thời, rút ngắn thời gian bệnh và người bệnh có thể sớm trở lại sinh hoạt bình thường. Khi đã nhận biết được dấu hiệu cúm A ở trẻ, cần điều trị sớm để tránh những biến chứng có thể xảy ra khi bệnh trở nặng.
Việc chẩn đoán sớm cúm A còn là việc cần thiết để ngăn chặn lây lan, bảo vệ những người xung quanh. Vì cúm A lây lan rất nhanh qua đường hô hấp nên cần cách ly người bệnh ngay khi phát hiện bệnh để đảm bảo an toàn, tránh bùng phát dịch.
4. Biến chứng nguy hiểm của cúm A ở trẻ
4.1 Các biến chứng thường gặp
– Viêm phổi là biến chứng thường gặp nhất của cúm A. Biến chứng này làm trẻ khó thở, tím tái và có thể dẫn đến suy hô hấp.
– Viêm tai giữa cũng là một biến chứng phổ biến của bệnh cúm A. Vì trong thời gian bệnh bé bị nghẹt mũi nhiều gây viêm nhiễm lan từ mũi xuống tai giữa gây đau tai, sốt và nếu kéo dài có thể ảnh hưởng đến thính lực của bé.
– Virus cúm A tấn công vào cơ thể gây phản ứng viêm, nếu lan rộng ra toàn cơ thể có thể gây ra tình trạng nhiễm trùng huyết.
– Hội chứng Reye ở trẻ sử dụng aspirin, đây là một bệnh hiếm gặp nhưng đặc biệt nghiêm trọng. Đây là biến chứng hay xảy ra ở trẻ em sau khi bị cúm, thuỷ đậu hoặc khi sử dụng aspirin. Hội chứng này gây tổn thương não, gan và có thể dẫn đến tử vong.
4.2 Những đối tượng dễ gặp biến chứng
Trẻ nhỏ dưới 2 tuổi là đối tượng dễ gặp biến chứng nhất vì ở độ tuổi này, hệ miễn dịch chưa được hoàn thiện khiến cho con dễ bị nhiễm trùng và bị các biến chứng hơn. Ngoài ra, đường thở của trẻ nhỏ cũng hẹp hơn người lớn nên dễ bị tắc nghẽn khi bị viêm nhiễm gây biến chứng cho đường hô hấp.
Đối tượng dễ gặp biến chứng tiếp theo đó là các trẻ có bệnh mãn tính, bệnh nền như hen suyễn, tiểu đường,… Các trẻ này vốn có hệ miễn dịch yếu kèm theo bệnh cũ, bệnh mới rất dễ gây biến chứng.
5. Phòng ngừa bệnh cúm A ở trẻ
5.1 Tiêm phòng cúm
Tiêm phòng vắc xin cúm đều đặn hàng năm là cách phòng ngừa cúm A ở trẻ nhỏ hiệu quả nhất. Vắc xin sẽ giúp cơ thể tạo ra kháng thể chống lại virus, giảm nguy cơ mắc bệnh và giảm mức độ nghiêm trọng nếu có mắc bệnh. Ba mẹ nên đưa con đi tiêm phòng trước thời điểm giao mùa khi mùa cúm bùng phát.
Độ tuổi được khuyến cáo tiêm phòng cúm A là từ 6 tháng tuổi trở lên.
5.2 Thực hiện vệ sinh cá nhân
Ba mẹ hãy tạo cho con thói quen rửa tay thường xuyên bằng xà phòng, đặc biệt là trước khi, sau khi đi vệ sinh và sau khi có lỡ tiếp xúc với người bệnh. Ba mẹ hãy dạy con cách che miệng và mũi khi ho, hắt hơi để đảm bảo vệ sinh. Vào mùa dịch bùng phát, nên cho con đeo khẩu trang thường xuyên khi đi học, đến nơi đông người hoặc khi trong gia đình có người bị cúm.
5.3 Duy trì môi trường sống sạch sẽ
Điều quan trọng để tránh lây lan bệnh là tạo cho trẻ một môi trường sống đảm bảo an toàn, sạch sẽ. Mẹ hãy thường xuyên khử trùng đồ chơi cho con, lau dọn nhà cửa thường xuyên, giường chiếu, bàn ghế, những bề mặt mà con thường tiếp xúc. Trong mùa dịch, nên hạn chế đưa trẻ đến nơi đông người và cách ly trẻ nếu trong nhà có người mắc bệnh.
5.4 Tăng cường sức đề kháng
Mẹ có thể tăng cường sức đề kháng cho con bằng việc bổ sung cho con một chế độ ăn uống đầy đủ dinh dưỡng. Các vitamin C, vitamin D sẽ giúp tăng cường hệ miễn dịch. Ngoài ra, nên đảm bảo con ngủ đủ giấc và cho con vận động hợp lý.
Mẹ cũng có thể cho con bổ sung một số sản phẩm tăng đề kháng như: Siro tăng sức đề kháng, Vitamin tổng hợp và tăng sức đề kháng,…
6. Điều trị cúm A ở trẻ
6.1 Điều trị tại nhà
Hiện nay, không có thuốc đặc trị cho bệnh cúm A mà chủ yếu là điều trị bằng cách làm giảm các triệu chứng. Trong quá trình chăm sóc bé bị cúm A tại nhà, mẹ nên lưu ý những điều sau:
– Hạ sốt cho bé bằng thuốc paracetamol theo chỉ định, không dùng aspirin cho con vì có thể gây ra hội chứng Reye
– Mẹ nên cho con nghỉ ngơi, uống đủ nước, có thể là nước ép trái cây, các loại cháo, súp loãng và tham khảo ý kiến bác sĩ về việc bổ sung điện giải cho bé.
Cách chăm sóc bé bị cúm A tại nhà
– Mẹ nên cho con nghỉ ngơi, uống đủ nước, có thể là nước ép trái cây, các loại cháo, súp loãng và tham khảo ý kiến bác sĩ về việc bổ sung điện giải cho bé.
– Nên chia nhỏ các bữa ăn cho bé dễ ăn hơn
– Mẹ có thể rửa mũi cho bé bằng nước muối sinh lý để cải thiện triệu chứng nghẹt mũi, cho con súc miệng bằng nước muối để giảm viêm, giảm đau rát họng.
– Mẹ nên vệ sinh cá nhân cho con sạch sẽ, lau người bằng nước ấm, rửa tay thường xuyên bằng xà phòng.
6.2 Khi nào cần đưa trẻ đến bệnh viện?
– Khi con sốt cao kéo dài sau 48 giờ, không có phản ứng với thuốc hạ sốt.
– Khi xuất hiện dấu hiệu nặng như khó thở, tím tái, đau tức ngực, chóng mặt, đau nhức đầu dữ dội, phát ban và có biểu hiện co giật.
– Ngoài ra, nếu bé có hạ sốt nhưng người vẫn lừ đừ mệt mỏi, không tỉnh táo, ho kéo dài ba mẹ cũng không nên chủ quan mà nên đưa con đến cơ sở y tế.
Bệnh cúm A ở trẻ em có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Vì vậy, việc nhận biết sớm các dấu hiệu cúm A ở trẻ và vô cùng quan trọng. Ba mẹ hãy trang bị sẵn kiến thức để có thể phản ứng kịp thời với những dấu hiệu bệnh của con ba mẹ nhé.
