Tự nhận thức là một kỹ năng sống quan trọng trong quá trình phát triển của trẻ, phản ánh chính xác tâm tư, hành động của trẻ. Đồng thời, đấy còn là sự hiểu biết của trẻ về mức độ ảnh hưởng do hành vi và cảm xúc của mình đối với chính bản thân và đối với mọi người xung quanh. Bởi vậy mà các phương pháp hoàn thiện kỹ năng sống cũng như kỹ năng nhận thức của trẻ là vô cùng cần thiết.
Các loại tự nhận thức
Có 2 loại tự nhận thức, đó là:
- Tự nhận thức về bản thân: là khả năng bé nhận biết về tính cách, khả năng, cảm xúc, quan điểm và khuynh hướng hành động của mình trong tình huống nào đó. Chẳng hạn: bé biết rằng bé sẽ không khóc khi đi tiêm phòng.
- Tự nhận thức về xã hội: là khi bé biết được cách những người xung quanh nhìn nhận mình như thế nào, cảm nhận của họ về bản thân mình ra sao. Ví dụ như bé kể cho bạn về những khó chịu của mọi người xung quanh ra sao khi bé không nhìn vào mắt họ khi giao tiếp.
Kỹ năng tự nhận thức cho trẻ cần có
Một trong những hình thức đánh giá sự tư duy và sự phát triển kỹ năng tự nhận thức của trẻ là thông qua các hành động của các em: ngôn ngữ hình ảnh và cử chỉ. Ví dụ như các tác phẩm nghệ thuật hay những bức tranh vẽ của các em từ những năm đầu đời thể hiện rất rõ rệt về sự nhận thức của từng trẻ và tâm tư, sự phát triển về cảm xúc của trẻ có tích cực hay không tích cực.
Những kỹ năng cần có để phát triển kỹ năng tự nhận thức của trẻ cần có kỹ năng thu nhận thông tin từ môi trường xung quanh: quan sát, chú ý lắng nghe và nhận biết hình ảnh từ những môi trường xung quanh đó..đòng thời có khả năng ghi nhớ những hình ảnh , màu sắc.
Ngoài ra trẻ còn có khả năng thực hiện các hành động, công việc theo chỉ dẫn và khả năng sử dụng ngôn ngữ, cử chỉ và điệu bộ đê thực hiện các hoạt động giao tiếp, và thực hiện các hoạt động học tập, giao lưu với các bạn.
Tầm quan trọng của việc tự nhận thức
Sự kết hợp giữa tự nhận thức cá nhân và xã hội sẽ giúp con bạn hiểu rõ những suy nghĩ, cảm giác hay ý thức của bé khi nhìn nhận bản thân và cách người khác đánh giá, nhận xét về mình.
Khi con bạn có các kỹ năng tự nhận thức tốt, bé sẽ:
- Có cái nhìn thực tế và khách quan về ưu – nhược điểm của mình.
- Xác định được những việc cần làm để hoàn thành một nhiệm vụ.
- Cố gắng thay đổi và hoàn thiện bản thân.
- Có thể dễ dàng tâm sự, bộc lộ nội tâm.
- Nhận ra nhu cầu và cảm xúc của người khác.
- Thấy được mức độ tác động từ những hành vi của mình đến những người khác.
- Có những hành vi và cách ứng xử phù hợp với mọi người xung quanh.
- Đưa ra những quyết định, lựa chọn đúng đắn cho bản thân.
Làm thể nào để đánh giá khả năng phát triển kỹ năng tự nhận thức của trẻ?
Thông qua sự thể hiện cảm xúc của trẻ: trẻ có vui vẻ, cảm thấy tin cậy, cảm xúc an tâm an toàn trong môi trường của trẻ hiện tại hay không…? Sự tương tác với các trẻ khác và môi trường xung quanh: trẻ vận động như thế nào? Sử dụng ngôn ngữ, điệu bộ, cử chỉ ra làm sao?
Phản ứng của trẻ với các hình ảnh, ký ức và tiếng nói. Điều này rất quan trọng với phụ huynh và giáo viên. Trẻ có phản ứng tich cực với những hình ảnh, tiếng nói mang tiếng tích cực và ngược lại. Vì vậy, khi giao tiếp với trẻ cần chú ý đến nét mặt, cử chỉ, điệu bộ, giọng nói và khoảng cách với trẻ.
Miêu tả, và diễn đạt thông tin thông qua sự lặp lại: đồng dao, các bài hát vần điệu lặp đi lặp lại, truyện có hình ảnh nội dung lặp đi lặp lại. Ở lứa tuổi mầm non có rất nhiều bài hát,bài ca dao, câu chuyện, bộ phim hoạt hình vô cùng đơn giản nhưng lại gây ra cảm xúc mãnh liệt ở trẻ bởi có thể trẻ tìm thấy sự đồng cảm trong những nhân vật đó và với trí nhớ ngắn hạn của trẻ, trẻ không thể nào ghi nhớ được lượng thông tin lớn, nên những bài hát, câu chuyện, bộ phim hoạt hình ngắn gọn đơn giản, những món đồ chơi có sự lặp đi lặp lại là cách tốt nhất để phát triển kỹ năng tự nhận thức của trẻ.
Đồ chơi giúp trẻ phát triển kĩ năng nhân thức
Đồ chơi xếp gỗ thông minh Winwin Toys – Bộ cờ quốc gia 68152
Đồ chơi bao gồm nhiều hình khối rực rỡ màu sắc được xếp gọn gàng trong hộp gỗ tiện lợi mang đến trò chơi xếp hình khối đầy sáng tạo và hấp dẫn. Các khối gỗ giúp bé xếp nên hình ảnh quốc kỳ của các quốc gia trên thế giới hoặc bé có thể xếp lên những mô hình theo trí tưởng tượng của mình. Trò chơi giúp kích thích tư duy, khả năng quan sát, ghi nhớ, liên tưởng của bé ngay từ giai đoạn đầu phát triển. Hơn hết, những khối gỗ thông minh rực rỡ còn là công cụ hiệu quả giúp bé học tập nhận diện hình khối, màu sắc hiệu quả.
Sử dụng chất liệu gỗ tự nhiên an toàn, sơn phủ không độc hại, đảm bảo không gây ảnh hưởng đến sức khỏe của bé khi vui chơi.
Đồ chơi bao gồm các khối gỗ nhiều hình dạng khác nhau: hình trụ, tam giác, tròn, vuông, chữ nhật,… được thiết kế theo chủ đề quốc kỳ các nước, mang đến trò chơi xếp hình quen thuộc cho bé. Bé có thể xếp thành hình ảnh cờ của nhiều đất nước trên thế giới như Pháp, Đức, Nhật, Ý,… hoặc cùng bạn bè xây dựng nên những mô hình lâu đài hay công trình mới, qua đó, kích thích tư duy, sự sáng tạo, trí tưởng tượng cùng khả năng ghi nhớ của bé, hỗ trợ phát triển não bộ ngay từ thời kỳ đầu.
Những giây phút xếp hình khối thú vị bên bạn bè, bé không những được khám phá thêm kiến thức của nhiều quốc gia trên thế giới mà còn được thư giãn và vui chơi thỏa thích hơn, bên cạnh đó bé được vận động linh hoạt đôi tay cùng khả năng phối hợp nhuần nhuyễn tay – mắt, rèn luyện kỹ năng quan sát.
Đồ chơi mang tính giáo dục cao: Các khối gỗ đa dạng, rực rỡ với nhiều gam màu khác nhau là công cụ giúp bé làm quen và học tập nhận biết hình khối cũng như màu sắc hiệu quả. Bên cạnh việc vui chơi, mẹ rèn luyện cho bé thói quen ngăn nắp, gọn gàng cùng tính kiên nhẫn, tỉ mỉ khi để bé tự mình thu dọn những khối gỗ và xếp lại cẩn thận vào hộp sao cho vừa khớp.
Trò chơi xếp hình thích hợp vui chơi cùng bạn bè và người thân. Đây chính là phương pháp lý tưởng giúp tăng cường khả năng giao tiếp và phát triển nhân cách trong bé.
Kỹ năng tự nhận thức là một trong những kỹ năng sống cơ bản, là khả năng con người ý thức một cách rõ ràng về tính cách, cảm xúc, quan điểm, giá trị, động cơ của mình, khả năng con người hiểu biết và chấp nhận những tố chất vốn có của mình và nếu có thể phát huy điểm mạnh, hạn chế điểm yếu nhằm tổ chức tốt cuộc sống của mình, cải thiện mối quan hệ với mọi người. Bởi vậy ba mẹ hãy chú trọng các phương pháp giúp trẻ hoàn thiện kỹ năng nhận thúc ngay từ khi còn nhỏ nhé!
