Nền giáo dục Do Thái từ lâu đã nổi tiếng khắp thế giới với những bí quyết nuôi dạy con khá đặc biệt. Trong mỗi gia đình, cha mẹ vừa là người thầy, vừa là người bạn đồng hành tận tâm và kiên trì chỉ đường dẫn lối, định hướng cho trẻ. Dưới đây là 7 bí quyết – 7 phương pháp nuôi dạy con hiệu của người Do Thái quả để trẻ phát triển toàn diện nhất, phát huy tối đa tiềm năng của mình trong cuộc sống.
1. Tinh thần tự lập
Đây là một trong những phương pháp nuôi dạy con hiệu quả của người Do Thái. Trẻ được dạy rằng chúng có thể làm bất kỳ điều gì trong phạm vi khả năng nhận thức và thể chất mà chúng có. Do vậy, có thể dễ dàng bắt gặp những hình ảnh trẻ em Do Thái trong gia đình tự ăn uống, tự làm vệ sinh cá nhân, tự giác học bài và vui chơi thoải mái ngay từ khi lên 2-3 tuổi.
Điều này sẽ hơi lẫm ở Việt Nam khi trẻ thường được các người lớn trong nhà bao bọc quá mức. Một điều có thể dễ dàng bắt gặp là 1 đứa trẻ dù đã khá lớn vẫn được ông bà, bố mẹ o bế, chăm bẵm và chiều chuộng mọi nhu cầu của chúng. Đều này sẽ hình thành cho trẻ thói quen “ăn sẵn”, mất đi khả năng độc lập và xử lý vấn đề trong tương lai.
Trong khi đó, các bậc phụ huynh Do Thái luôn giúp trẻ nhận thức rằng: mọi việc đều có thể làm được và không có gì là thất bại. Và họ luôn dạy con rằng sự nỗ lực của con quan trọng hơn những kết quả và thành tích. Điều này giúp chúng tự tin hơn vào chính bản thân mình và không ngại trải nghiệm những điều mới lạ.
Nhờ được thường xuyên tương tác với những sự việc và những người xung quanh theo cách của mình, trẻ sẽ dần trưởng thành với một tư duy rộng mở, ý chí mạnh mẽ và sự kiên cường đối mặt với những thử thách trong cuộc sống.
2. Luôn động viên và khích lệ trẻ
Sở dĩ trẻ em Do Thái có thể tự tin làm nhiều việc và đạt được thành tích tốt là nhờ sự động viên, khích lệ kịp thời từ cha mẹ.
Ngay từ khi trẻ được sinh ra và chưa hiểu biết về thế giới xung quanh, chúng đã luôn nhận được sự khuyến khích và những lời khen ngợi từ cha mẹ. Những dấu mốc đầu đời như biết nói, biết ăn, biết tương tác của trẻ… đều được cha mẹ ghi nhận và cổ cũ nhiệt tình.
Nếu trẻ đạt thành tích ấn tượng, các em sẽ nhận được sự vỗ tay, chúc mừng từ tất cả thành viên trong gia đình, kể cả chốn đông người. Phương pháp nuôi dạy con của người Do Thái tin rằng việc được khuyến khích sẽ nâng cao lòng tự trọng, thúc đẩy tinh thần và cung cách làm việc của trẻ.
Trong suốt chặng đường phát triển của mình, cha mẹ luôn là người bạn đồng hành của con để khuyến khích con theo đuổi đam mê, sở thích của mình. Đồng thời, cha mẹ cũng là người kịp thời chia sẻ, định hướng và giúp trẻ gỡ rối những tình huống khó khăn mà trẻ gặp phải trong cuộc sống. Hãy luôn động viên con “Ban đầu mọi chuyện đều có hơi chút khó khăn mà thôi”, điều này có thể giúp trẻ tự tin hơn phần nào.
3. Luôn yêu thương và tôn trọng gia đình
Nền tảng gia đình vững chắc và hạnh phúc là yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ.
Trong gia đình của người Do Thái, cha mẹ thường thoải mái bày tỏ thái độ và cảm xúc yêu thương đối với con. Họ không ngần ngại khen ngợi con, sẵn sàng trao cho chúng sự quan tâm trìu mến, những cử chỉ thân mật đúng lúc như cái ôm động viên hay nụ cười khích lệ ấm áp.
Được sinh sống và lớn lên trong 1 gia đình tràn ngập tình yêu và sự quan tâm như vậy, các em sẽ phát triển thành một người có nhân cách hoàn chỉnh, phù hợp với tiêu chuẩn của cộng đồng và xã hội. Trẻ nhận thức sâu sắc được giá trị của gia đình, biết giá trị của lòng yêu thương, tôn trọng và đối xử tốt với những người thân, bạn bè và những người xung quanh
Bên cạnh đó, trẻ em Do Thái cũng luôn được dạy phải biết yêu thương và tôn trọng gia đình của mình. Không một đứa trẻ Do Thái nào được phép xúc phạm hay tỏ ra bất kính với ba mẹ. Nếu chuyện đó xảy ra, cha mẹ sẽ phạt chúng rất nghiêm khắc và chúng sẽ cần thời gian để suy nghĩ thấu đáo về những hành động của mình.
4. Dạy trẻ đọc sách và ham học hỏi từ bé
Dạy con đọc sách từ bé là một trong những phương pháp nuôi dạy con đặc biệt nhất của người Do Thái.
Không phải ngẫu nhiên mà người Do Thái sở hữu trí thông minh vượt trội và đạt được những thành tích đáng ngưỡng mộ so với phần còn lại của thế giới. Có được điều này là nhờ tâm thế luôn trân trọng tri thức của họ. Đối với người Do TháI, sách là một tài sản quý giá và sách luôn để ở tủ đầu giường.
Trẻ em Do Thái được dạy trân trọng sách và đọc sách từ khi rất nhỏ. Ngay từ lần đầu tiên tiếp xúc với những cuốn sách, họ sẽ nhỏ một giọt mật ong vào cuốn sách và cho trẻ hôn lên cuốn sách. Vị ngọt ngào từ sách là điều mà các bậc phụ huynh muốn con mình ghi nhớ từ khoảnh khắc đầu tiên “sách vô cùng ngọt ngào, nếu con trân trọng sách thì sách cũng sẽ cho con những tri thức ngọt ngào”.
Trẻ cũng được dạy các đọc sách rất tuần tự kỹ lưỡng như sau: đọc lần 1 để hiểu nội dung cuốn sách, đọc lần 2 theo từng phần để nắm được các ý chính, đọc lần 3 để hiểu rõ hơn, đọc lần 4 để rút ra những tinh túy cô đọng trong sách…
Thói quen đọc và nghe cần được hình thành ngay từ nhỏ, ngay cả khi chưa biết chữ. Thiết bị âm thanh không có màn hình KIDPOD là một trong những phương pháp khơi gợi tinh thần tự học tự chơi từ rất nhỏ.
5. Dạy con vượt khó
Nếu như các bậc phụ huynh ở các nước châu Á hầu hết chỉ quan tâm đến điểm số trên lớp của học sinh được biểu hiện qua chỉ số IQ thì cha mẹ người Do Thái lại đặc biệt chú trọng chỉ số AQ (chỉ số vượt khó).
Chỉ Số AQ là gì?
AQ (Adversity Quotient) hay còn gọi là chỉ số vượt khó của con người. AQ thể hiện khả năng đối diện và vượt qua nghịch cảnh trước những áp lực, khó khăn, thử thách, bất hạnh của một con người.
Người Do Thái tự đưa ra công thức cho chỉ số vượt khó AQ của họ là: 20% IQ + 80% (AQ + EQ) = 100% thành công. (IQ:chỉ số thông minh, EQ: chỉ số cảm xúc).
Đối với người Do Thái, dạy con vượt khó cũng là phương pháp quan trọng góp phần tạo nên sự thành công trong tương lai cho trẻ. Họ biết rằng nếu một đứa trẻ cực kì thông minh, linh hoạt trong giao tiếp, ứng xử nhưng khi gặp khó khăn lại dễ dàng bỏ cuộc thì cũng không thể đạt được thành tựu gì trong cuộc sống.
Họ tin rằng nghịch cảnh sẽ là yếu tố giúp một con người vươn lên và bứt phá, không gì rèn luyện một con người tốt hơn nghịch cảnh.
Vì vậy, cha mẹ người Do Thái sẽ cùng con nhận thức đúng đắn vấn đề, phân tích và chỉ dẫn trẻ cách đối diện với khó khăn, giải quyết vấn đề và vượt qua mọi khó khăn như thế nào. Dưới sự khuyến khích của cha mẹ, trẻ sẽ dần hình thành kỹ năng và rèn luyện khả năng vượt khó một cách sáng tạo, lạc quan và tích cực.
6. Tự chịu trách nhiệm
Tinh thần trách nhiệm là điều người Do Thái rất coi trọng và họ dạy con từ rất sớm thông qua việc làm gương cho con. Trước mặt con, cha mẹ Do Thái luôn hành động thận trọng và tỏ ra nghiêm túc với mọi hoạt động, quyết định.
Trẻ em Do Thái ngay từ nhỏ đã không dựa dẫm vào bất cứ ai, kể cả ba mẹ. Cha mẹ sẽ đóng vai trò là quân sư cho con (hướng dẫn, tư vấn) chứ không bao bọc, làm thay con mọi việc.
Thông qua sự định hướng có giám sát của cha mẹ, trẻ sẽ học được cách độc lập ra quyết định trong nhiều vấn đề thuộc phạm vi cá nhân của mình. Trẻ có thể tự ăn, tự học, tự chịu trách nhiệm khi mắc sai lầm và tự giải quyết những rắc rối trong cuộc sống của mình. Điều này sẽ giúp con dần hình thành bản lĩnh tự lập tự cường mà không ủy mị, dựa dẫm, trông chờ vào phụ huynh.
7. Biết quý trọng tiền bạc và thời gian
Cha mẹ người Do Thái có phương pháp dạy con tiếp xúc với tiền từ rất sớm. Thay vì thoải mái cho trẻ tiền tiêu, họ dạy con cách sử dụng sức lao động của mình để kiếm tiền. Ở thời điểm nhất định khi lên 4-5 tuổi, trẻ sẽ được cha mẹ giao việc nhà và trả tiền từ những đóng góp của mình.
Tuy nhiên, phụ huynh Do Thái cũng phân định rạch ròi với con những việc nào được trả tiền (tưới cây, dọn dẹp nhà cửa, rửa bát, đi chợ…) và những việc trẻ bắt buộc phải làm để phục vụ bản thân (tự gấp quần áo, dọn dẹp góc học tập hay giường ở…). Nhờ vậy, trẻ sẽ có tư duy và nhận thức đúng đắn về tiền bạc, giá trị của sức lao động cũng như trách nhiệm của mình.
Khi trẻ lớn hơn, chúng được tham gia vào quá trình quản lý tài sản cùng người lớn, bắt đầu từ việc được mở tài khoản ngân hàng và quản lý thu chi cá nhân hằng ngày. Ngoài việc kiếm tiền tiêu vặt từ những công việc nhà, trẻ có thể tham gia các hoạt động khác như phụ việc tại cửa hàng tiện lợi, phát báo, tự vận hành một công việc kinh doanh nhỏ… dưới sự hướng dẫn của người lớn.
Bên cạnh đó, trẻ em Do Thái vẫn phải đảm bảo việc học tập trên lớp cũng như học thêm phụ đạo nhiều bộ môn cùng. Nhờ vậy, trẻ sẽ học được kĩ năng sắp xếp công việc thông minh và biết cách quản lý thời gian hợp lý để mọi việc không chồng chéo lên nhau.
Với những phương pháp nuôi dạy con hiệu quả, cha mẹ Do Thái đã giáo dục và góp phần tạo dựng nên những thế hệ tương lai thông minh, độc lập, tự chủ, sáng tạo, tài giỏi… cho đất nước. Đây là những bài học quý báu về giáo dục gia đình mà các bậc phụ huynh Việt Nam nói riêng và phụ huynh châu Á nói chung nên tham khảo và ứng dụng.
Nguồn: kidpod
