Khi trẻ đủ 6 tháng tuối, cha mẹ có thể cho trẻ bắt đầu làm quen với các loại thực phẩm khác ngoài sữa mẹ. Thế nhưng không ít người mới lần đầu làm cha mẹ còn hết sức bỡ ngỡ; không biết nên cho bé tập ăn dặm thế nào mới là đúng chuẩn. Trong bài viết sau, Bibo Mart xin gửi đến mẹ trọn bộ hướng dẫn tập cho con ăn dặm của chuyên gia để mẹ tham khảo nhé!
1. Khi nào cho bé tập ăn dặm?
Theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), trẻ sẽ được tập cho ăn dặm khi tròn 6 tháng tuổi. Bởi lúc này hệ tiêu hóa của trẻ đã phát triển khá hoàn chỉnh nên có thể hấp thu những thức ăn đặc và phức tạp hơn so với sữa mẹ. Đồng thời, nguồn sữa mẹ sau 6 tháng đã không đủ đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng hàng ngày của trẻ nữa; thế nên con cần nhiều nguồn năng lượng bổ sung hơn để tập bò, tập đi.
>>> Xem thêm: Những lý do khiến mẹ không nên cho bé ăn dặm quá sớm
2. Bé mới tập ăn dặm nên ăn gì?
Khẩu phần của trẻ ăn dặm phải có đầy đủ 4 nhóm thực phẩm cần thiết. Đó là tinh bột (gạo tẻ, ngô…), chất đạm (các loại thịt, cá, trứng, sữa…), chất béo (dầu thực vật, mỡ động vật), chất xơ, vitamin và khoáng chất (các loại rau xanh, các loại củ). Tuy nhiên, khi mới bắt đầu, mẹ nên tập cho con ăn từng loại thực phẩm riêng biệt để nắm được sở thích cũng như tình trạng dị ứng của bé.
Nếu nuôi con theo cách truyền thống bằng bột gạo hoặc cháo xay, mẹ có thể bắt đầu tập cho bé ăn bột; sau đó mới thêm đạm, rồi đến dầu và cuối cùng mới thêm rau. Với bột ăn dặm chế biến sẵn, chỉ nên bắt đầu bằng bột chứa một loại ngũ cốc; không nên dùng bột ngũ cốc hỗn hợp. Mẹ cũng có thể bắt đầu bằng quả chín hoặc rau củ mềm đun cách thủy rồi nghiền nát, sau đó mới tập cho bé ăn thịt rồi rau xanh.
Nguyên tắc chung là nên bắt đầu bằng thức ăn ít khả năng gây dị ứng và gần giống với loại sữa bé đang dùng nhất. Chẳng hạn, nếu bé đã quen với vị ngọt hơn của sữa mẹ, hãy thử bắt đầu bằng cách nạo chuối chín trộn với một chút sữa mẹ cho bé ăn. Nếu bé quen với vị nhạt hơn của sữa công thức, bạn có thể bắt đầu bằng loại quả nhạt như quả bơ. Khẩu vị của các bé rất khác nhau; vì vậy mẹ cần thử nghiệm để tìm ra phương án thích hợp nhất cho bé yêu của mình.
3. Các bước giúp bé làm quen với việc ăn dặm
3.1. Trẻ mới ăn dặm nên ăn vào lúc nào?
Về nguyên tắc, để việc ăn dặm trở nên dễ dàng hơn, mẹ nên chọn thời điểm bé cảm thấy muốn ăn nhất. Trẻ bú mẹ thường hào hứng hơn vào cuối ngày, khi nguồn sữa mẹ kém dồi dào. Trẻ được nuôi bằng sữa công thức lại thường đói nhất vào buổi sáng.
Khi tập cho con ăn món mới, mẹ nên bắt đầu vào buổi sáng; nhằm dễ nhận biết kịp thời nếu có bất cứ triệu chứng ngộ độc hay rối loạn tiêu hóa. Bắt đầu một món mới vào buổi tối có thể đi kèm nguy cơ phải thức trắng đêm vì con.
3.2. Các bước tập cho bé ăn dặm
Trước khi tập ăn:
Mẹ có thể cho con chơi với thìa nhựa để thử phản ứng của bé. Nên chọn thìa nhựa nông, có viền tròn và nhẵn. Loại thìa này không bị nóng quá hoặc lạnh quá như thìa kim loại; cũng không gây tiếng ồn lớn khi rơi hay va đập. Nếu bé tự đưa thìa vào miệng thì việc tập luyện có thể bắt đầu.
Cho bé ngồi ngay ngắn để tránh bị sặc. Mẹ có thể đặt con ngồi trong ghế ăn dặm để giúp bé tập trung vào bữa ăn hơn; đồng thời hình thành những thói quen ăn uống tốt ngay từ khi còn nhỏ.
Trong khi tập ăn:
Bắt đầu bằng 1/2 thìa cà phê thức ăn hoặc ít hơn. Để việc tập ăn dặm lần đầu của bé bớt khó khăn; bạn có thể cho con bú một chút sữa mẹ hoặc sữa công thức trước khi dùng thức ăn đặc. Sau khi bé ăn hết thìa bột, bạn lại cho con bú để bé không nổi nóng khi quá đói.
Xét về cấu trúc giải phẫu, các nhú vị giác cảm nhận vị ngọt nằm ở ngay đầu lưỡi; nhú cảm nhận vị mặn nằm ở hai bên lưỡi; nhú cảm nhận vị đắng nằm ở phía cuống lưỡi; còn ở phần giữa lưỡi các nhú vị giác thường trung tính hơn. Vì vậy, khi cho bé tập ăn thực phẩm mới, nên đưa món ngọt vào đầu lưỡi của trẻ. Với các món ít ngọt hơn, nên đưa vào phần giữa lưỡi để làm tăng cơ hội bé nuốt vào chứ không nhè đồ ăn ra.
Trường hợp bé nhất định không chịu ăn bằng thìa, mẹ có thể thử dùng ngón tay của mình để xúc thức ăn cho bé. Ngón tay mẹ mềm mại và ấm áp có thể được bé tiếp nhận dễ dàng hơn. Tuy nhiên cần chú ý rửa sạch tay trước khi cho bé ăn.
3.3. “Giải mã” các phản ứng của bé khi mới tập ăn dặm
Sau lần thử thứ nhất, nếu bé háo hức há miệng và vui vẻ tiếp nhận đồ ăn thì bạn có thể yên tâm là bé đã sẵn sàng. Trái lại, nếu bé nhăn nhó, bặm miệng, ngoảnh mặt đi hoặc phì thức ăn ra thì bé chưa sẵn sàng và mẹ không nên ép con. Việc cả mẹ và con đều cảm thấy vui vẻ quan trọng hơn việc tuân thủ lịch trình cố định.
Một số trẻ làm bộ mặt nhăn nhó chỉ vì thức ăn quá mới mẻ với mình chứ không phải vì không thích. Nếu lần đầu chưa thành công, mẹ hãy kiên trì thử lại. Nói chung, thường phải sau 6-10 lần trẻ mới chấp nhận thức ăn mới và khả năng này tăng lên đáng kể sau 12-15 lần thử.
Đôi khi, bé há miệng to để đón nhận thìa bột mới nhưng không biết ngậm miệng lại và bột cứ thế trào ra ngoài. Hãy cho bé thêm thời gian để học cách ngậm miệng khi di chuyển thức ăn từ phía trước ra phía sau. Bột bị đẩy ra cũng có thể là dấu hiệu cho thấy phản xạ đẩy lưỡi của bé vẫn chưa hết; khiến bé không thể đưa thức ăn ra sau miệng và nuốt xuống. Nếu sau vài lần thử mà bé vẫn há miệng và không thể nuốt thức ăn thì nên chờ thêm 1 hay 2 tuần rồi mới thử lại.
Theo BS. Trần Thu Thủy – Báo Sức khỏe & Đời sống
