Trẻ bắt đầu ê a tập nói từ những tháng đầu đời. Để bé có thể nói sõi và nói được những câu đơn giản, có ý nghĩa thì quá trình này kéo dài đến vài năm. Tuy nhiên, cha mẹ có thể rút ngắn khoảng thời gian này nhờ một vài phương pháp tập cho bé nói. Trong bài viết dưới đây, hãy cùng Bibo Mart tìm hiểu về 12 cách giúp trẻ nhanh biết nói cha mẹ nhé!
1. Tiếp chuyện bé
Bé bắt đầu biết “hóng chuyện” từ rất sớm. Đầu tiên, bé “o,e”, nhìn vào khuôn mặt mẹ và chờ đợi. Nếu bạn “ê, a” đáp lại, bé tiếp tục “o, e” thích thú. Với cách tiếp chuyện đơn giản như thế, cả mẹ và bé sẽ có cơ hội giao tiếp với nhau. Đặc biệt, bé sẽ chăm chú để “nhại” theo âm thanh từ mẹ.
2. Trả lời tiếng khóc của bé
Trước khi có kho từ vựng và biết sử dụng ngôn ngữ, bé sẽ dùng tiếng khóc để giao tiếp với bạn. Vì thế, khi con khóc, bạn đừng bao giờ làm ngơ. Hãy đáp lại bé, có thể bằng những lời nựng nịu, hỏi han hay sự vỗ về, âu yếm. Khi đó, bé biết mình được “lắng nghe”. Bạn cũng hãy học cách để “đọc” tiếng khóc của con; xem bé khóc là vì bé đói, mệt, hay đang khó chịu vì nóng hay lạnh quá.
3. Không bắt chước cách nói ngọng của bé
Trẻ tập nói có xu hướng nói ngọng, nói không chuẩn như “uống nước” thành “uốn nướt”, “thịt gà” thành “chịt gà”… Mọi người trong gia đình thường thấy thế rất đáng yêu và nhại theo những câu chữ ngô nghê của bé. Thế nhưng điều này vô tình khiến bé chậm nói chuẩn và thành tật khó sửa. Vì thế, bất cứ khi nào thấy bé phát âm sai, bố mẹ phải uốn nắn lại ngay lập tức.
4. Coi bé như người bạn
Tức là mẹ dành thời gian giao tiếp với bé một cách tự nhiên và thoải mái. Nên gạt bỏ trong đầu suy nghĩ, bé còn nhỏ, không hiểu gì. Thay vào đó, mẹ có thể tâm tình với bé như với một người bạn.
Các bé có khả năng tiếp nhận ngôn ngữ rất lâu trước khi hiểu ngôn ngữ và biết nói. Càng được sống trong môi trường giàu ngôn ngữ; bé càng nhanh biết nói một cách tự nhiên. Khi bạn trò chuyện với bé, bạn nên ngắt quãng hợp lý để xem xét phản ứng quan tâm từ bé.
5. Nói với bé hành động của mẹ
Có thể bé không hiểu bạn nói gì; thế nhưng bé sẽ có kinh nghiệm với một số cụm từ quen thuộc và biết cách phản ứng nhanh với yêu cầu từ mẹ. Trước khi bế bé, bạn nên giang hai tay và nói: “Để mẹ bế con nào”.
Trong lúc thay tã cho bé, mẹ nên nói: “Đây là tã khô. Mẹ sẽ bỏ tã ướt và thay tã khô cho con”. Cách này sẽ khiến bé hiểu được hành động nào sẽ xảy đến khi mẹ có cử chỉ như giang rộng tay là sẽ bế bé; đặt bé xuống giường và chuẩn bị tã khô là sẽ thay tã cho bé…
6. Đọc cho bé nghe
Trong những tháng đầu đời, đọc sách cho con nghe không phải là để bé hiểu cốt truyện hay những trải nghiệm trong đó. Khi bạn cùng xem sách với con, hãy nói về những bức tranh theo bất cứ cách nào bạn thích; không cần phải gắn với câu chuyện. “Chạm và cảm nhận về sách là điều tuyệt vời với bé 6 tháng tuổi trở xuống, khi các giác quan là một công cụ chính. Những quyển sách chỉ có hình không có chữ sẽ là thứ bạn có thể thả sức sáng tạo nên câu chuyện của chính mình“; tiến sĩ Amada J.Moreno, chuyên gia nghiên cứu về học tập của trẻ tại Đại học Denver chia sẻ.
Dù bạn chọn một cuốn sách nước ngoài hay một cuốn truyện yêu thích; đọc cho bé có thể truyền cảm hứng cho việc sử dụng vốn từ phong phú hơn và cung cấp các chủ đề thú vị mà bạn không thể tự nghĩ ra. Khi đọc sách cho trẻ nghe, người lớn cần phải chú ý đọc to, rõ ràng và phát âm phải thật chuẩn xác.
7. Nhắc đi nhắc lại những từ đơn giản
Nếu bé đã đến tuổi đi mẫu giáo mà vẫn chưa nói tốt, bạn nên cho bé giao lưu với nhiều người và các môi trường khác nhau; đồng thời dạy thêm cho bé nói những từ đơn giản bằng cách nhắc đi nhắc lại chúng. Thực hành bằng cách nhắc đi nhắc lại sẽ thúc đẩy bé thực sự muốn nói những từ đầu tiên. Sự nhắc lại là chìa khóa để học bất cứ thứ gì và những từ đầu tiên của bé cũng không ngoại lệ.
8. Động viên mỗi sự cố gắng của bé
Khi bé bắt đầu bặp bẹ, thậm chí chỉ là những từ bố mẹ phải cố “dịch” mãi mới ra. Cha mẹ hãy dành cho bé lời khen về sự cố gắng; giúp bé tăng sự tự tin của mình để thích nói và tiếp tục học nói.
9. Cho bé gặp gỡ nhiều người
Đây là một cách giúp trẻ nhanh biết nói rất hay. Tạo cho bé cơ hội tiếp xúc với nhiều người, đặc biệt là các bạn đồng trang lứa càng nhiều càng tốt. Môi trường giao tiếp đa dạng sẽ làm bé hứng thú với việc trò chuyện hơn. Chưa kể, tiếp xúc với nhiều người cũng giúp bé năng động, dạn dĩ hơn khi lớn lên.
10. Hát cho trẻ nghe và dạy trẻ hát
Thường xuyên hát cho trẻ nghe những bài hát vui nhộn, ngôn từ dễ hiểu, trong sáng và dạy trẻ hát theo bạn. Giai điệu của âm nhạc dễ đi vào nhận thức của trẻ hơn; góp phần làm phong phú vốn từ của trẻ, kích thích trẻ nhanh biết nói và nói tốt hơn, hay hơn.
11. Để ý các tín hiệu
Khi bạn làm hàng loạt các việc như cho ăn, thay tã, dỗ con, rất dễ dàng để những câu chuyện nhỏ của bạn xoay quanh những thói quen của bé. Hãy để ý hướng nhìn của bé để xem cái gì làm bé hứng thú và đáp lại sự quan tâm của con.
Nếu con nhìn chằm chằm vào một vật cố định phát sáng hay cố với trái dâu tây trên đĩa của mẹ, hãy dành cho con những thông tin về các vật này. Bạn có thể sử dụng những từ dễ hiểu để mô tả các vật đó, hay màu sắc, kích thước và hương vị của chúng. Bạn cũng có thể nói chuyện với con về những việc mình đang làm và khuyến khích bé nói nhại theo.
12. Không cho bé xem TV
Nhiều mẹ cho rằng cho con xem các chương trình vui nhộn trên tivi là cách giúp trẻ nhanh biết nói hơn. Các nhà nghiên cứu tại Đại học Washington (Mỹ) phát hiện những trẻ 8-16 tháng biết ít hơn 6-8 từ vựng mỗi giờ trong một ngày nếu chúng xem các DVD dành cho trẻ nhỏ. Vì sao vậy? Sự tuần tự tới lui và tương tác xã hội là cần thiết để phát triển ngôn ngữ. Trong khi đó, các nhân vật trên tivi thường giao tiếp 1 chiều, khó có thể tương tác với bé như cha mẹ ngoài đời thật.
>>> Xem thêm: Cảnh báo về tác hại của việc cho trẻ vừa ăn vừa xem tivi
Phòng Tư vấn và Đào tạo – Bibo Care
